Jeżeli rodzice mają pełną władzę rodzicielską to zasadą jest ich porozumienie oraz wspólna zgoda na wyjazd dziecka za granicę zarówno na pobyt stały, jak i na pobyt tymczasowy np. wakacje.

Jednakże, Sąd z uwagi na dobro dziecka ma możliwość ograniczyć, pozbawić lub zawiesić władzę rodzicielską obojga lub jednego z rodziców. Wówczas zgoda nie będzie potrzebna od rodzica pozbawionego władzy rodzicielskiej. W pozostałych przypadkach to, czy taka zgoda będzie wymagana zależy od orzeczenia Sądu, albowiem należy ocenić w jakich sprawach rodzic ma w dalszym ciągu prawo współdecydowania, a w jakich nie.

Natomiast w przypadkach, gdy zgoda jest wymagana, a mimo to jej nie mamy i nie możemy uzyskać (np. odmowa/brak kontaktu/konflikt rodzinny) konieczne jest wystąpienie do sądu rodzinnego o wydanie zastępczej zgody na wyjazd dziecka za granicę. Wówczas orzeczenie sądu zastępuje zgodę drugiego rodzica. To samo dotyczy zgody bądź jej braku na wyrobienie dziecku paszportu.

Sąd w zależności od okoliczności sprawy decyduje o wyrażeniu zgody, bądź jej odmowie. W toku postępowania należy ocenić czym podyktowany jest brak zgody jednego z rodziców na wyjazd, jaki jest cel podróży, miejsce i termin pobytu, a także w jakim zakresie wyjazd ma wpływ na prawidłowy rozwój małoletniego. We wszystkich ważnych sprawach dotyczących dzieci należy przede wszystkim kierować się ich dobrem.

W zakresie wyrobienia paszportu należy zgodzić się z postanowieniem Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 3 października 2019 r. (III Wydział Rodzinny i Nieletnich, sygn. akt: III Nsm 498/19), który słusznie wskazał, że kwestia posiadania przez dzieci paszportu, a co za tym idzie możliwość wyjazdów za granicę kraju należą do istotnych spraw dziecka. W tej kwestii w razie braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy zgodnie z treścią art. 97 § 2 k.r.o. Wydając zgodę na złożenie wniosku i odebranie paszportu dla dzieci sąd kieruje się wszystkim dobrem małoletnich. Dzieci mają prawo do poznawania innych krajów, miast, zabytków, pogłębiania znajomości języków, czy choćby przyjemności podróżowania samolotem, promem, statkiem, koleją, czy samochodem. Podróże rozwijają i pogłębiają ogólną

wiedzę. Wyjazdy dzieci za granicę i korzystanie z atrakcyjnych form wypoczynku z całą pewnością wpływa na fizyczny i duchowy rozwój dziecka przyczyniając się do poszerzenia jego horyzontów, uzdolnień i zainteresowań. Pozwala także na nabranie biegłości językowej oraz unikatowych doświadczeń, które mogą korzystnie zaprocentować w dalszej edukacji dziecka, przygotowując je jednocześnie do lepszego rozumienia świata i zachodzących w nim zmian.

Podsumowując:

  • pełna władza rodzicielska = zgoda obojga rodziców
  • jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej = zgoda nie jest wymagana
  • pozostałe przypadki = zależne od orzeczenia Sądu
  • brak zgody na wyjazd za granicę = droga sądowa (orzeczenie Sądu zastąpi zgodę rodzica)
  • brak zgody na wyrobie paszportu = droga sądowa (orzeczenie Sądu zastąpi zgodę rodzica)